Πως θα προστατέψω το παιδί μου απο τα ναρκωτικά; "Αφιέρωμα 1ο"

Η μητέρα ετοιμάζει το Νικολάκη για το σχολείο. Του φοράει το μάλλινο πουλόβερ του και του δίνει ζεστό γάλα για το λαιμό του. Τώρα τελευταία, ο Νικολάκης έρχεται στο σπίτι με μάτια κόκκινα. Η Ειρήνη, η μητέρα του, είναι γιατρός σε νοσοκομείο. Ξέρει τις ιώσεις που κυκλοφορούν και είναι προετοιμασμένη για όλες. Τον βάζει στο σχολικό και τον αποχαιρετά. Η Ειρήνη καμαρώνει για την ανάπτυξη του γιου της. O πιτσιρίκος είναι μόλις δέκα ετών. Αυτό που δεν ξέρει όμως η Ειρήνη και που θα το καταλάβει πολύ αργά, όταν θα έχουν περάσει ήδη 10 χρόνια, είναι ότι ο μικρός της είναι «περιστασιακός» χρήστης χασίς εδώ και δύο μήνες. Μέχρι τότε, πιθανόν ο Νικολάκης να έχει αποκτήσει παρατσούκλι. Ίσως οι «κολλητοί» να τον φωνάζουν ο «άσπρος», από τη συστηματική χρήση ηρωίνης. Μπορεί να περάσει όλη την υπόλοιπη ζωή του με αλλεπάλληλες προσπάθειες απεξάρτησης. Oι καθοδηγητές του, όμως, θα τον θεωρούν για πάντα καμένο χαρτί!
Μήπως το παράδειγμα αποτελεί σενάριο επιστημονικής φαντασίας; Μάλλον όχι. Ποιοι είναι οι λόγοι που μπορούν να σπρώξουν ένα μικρό, μόλις στα δέκα του χρόνια, να γίνει χρήστης ουσιών; Πώς μπορεί να αποφύγει τους μεγαλύτερους και «εξυπνότερους» συμμαθητές του στο σχολείο που κάνουν χρήση; Ποια είναι τα αδιέξοδα που θ` αντιμετωπίσει; Δεν είναι λίγοι εκείνοι που υποστηρίζουν ότι η επιρροή της παρέας δρα καταλυτικά στη χρήση ουσιών. Αλλά είναι μόνο αυτό;

     

ΘΑ ΜΙΛΗΣΩ ΣΤΟ ΠΑΙΔΙ ΜΟΥ ΟΤΑΝ ΓΙΝΕΙ 15 ΧΡΟΝΏΝ.

Όποιος δε ξέρει ποιο είναι το καλό, δε μπορεί να ξέρει ούτε ποιο είναι το κακό.

Έντγκαρ Λι Μάστερς

Πολλοί γονείς πιστεύουν ότι οφείλουν να ενημερώσουν το παιδί τους όταν φτάσει στη καρδιά της εφηβείας. Και όταν συνήθως το κάνουν, δεν του εξηγούν με ακρίβεια τη συμπεριφορά των ουσιών στον οργανισμό του, από φόβο. Έτσι το παιδί μαθαίνει ότι αμέσως μόλις πάρει ναρκωτικά, θα του πέσουν όλα τα δόντια, θα αποτύχει στις εξετάσεις, ότι θα τρελαθεί ή ότι θα πεθάνει. Όλα αυτά όμως είναι το αποτέλεσμα μιας σχετικά χρόνιας χρήσης. Με αποτέλεσμα (όταν το παιδί δοκιμάσει μέσα στη γενικότερη ευφορία που του προκαλεί αρχικά,) να «ανακαλύψει» ότι οι γονείς του δε ξέρουν τι λένε ή ότι είναι εκτός εποχής. Γιατί το παιδί τις πρώτες ημέρες, αισθάνεται χάι άνετο κι ωραίο. Είναι κουλ και όλα του φαίνονται αστεία. Στις πρώτες επαφές του με την ουσία, γελάει πολύ απολαμβάνοντας κοινές αναμνήσεις με τα φιλαράκια του που μοιράζονται το ίδιο συνωμοτικό μυστικό, το οποίο μάλιστα εξαιρεί πανηγυρικά  τους μεγάλους άσχετους και φοβισμένους. Άπαντες οι ειδικοί συστήνουν συζήτηση. Όχι όμως φυσικά με τη μορφή της κατήχησης. Σύμφωνοι εσείς προϋπάρχατε του παιδιού. Είναι ο μικρός καρπός σας, το βλαστάρι σας που έχει ανάγκη τα φώτα σας. Αλλά μη του το δείχνετε με στόμφο. Αυτό μπορεί να το κάνει κι ένας δάσκαλος και μάλιστα όχι και τόσο καλός.

Η Ελένη, μητέρα μιας δεκαπεντάχρονης κόρης μας λέει: «Όταν η κόρη μου μου είπε ότι ο φίλος της και συμμαθητής της με τον οποίο ήταν πολύ ερωτευμένη, καπνίζει πολύ συχνά χασίς, τρομοκρατήθηκα αλλά δεν της το έδειξα. Της ζήτησα ένα λεπτό για να ετοιμάσω τους καφέδες μας και να συζητήσουμε. Στο διάστημα της διαδικασίας που μεσολάβησε, το μυαλό μου άρχισε να δουλεύει γρήγορα. Αναρωτήθηκα τι θα έλεγα σε ένα μικρό κορίτσι που θα μου ζητούσε φιλικά μια συμβουλή. Αποστασιοποιήθηκα από το γεγονός ότι ήταν παιδί μου, για να μην βγάζω την αγωνία μου στο μάτι. Τελικά της είπα στην κουβέντα που ακολούθησε, ότι πρέπει να σκεφτεί μόνη της αν αυτή η σχέση την καλύπτει. Τη ρώτησα αν θα μπορεί να αντέξει να έρχεται πάντα δεύτερη στις επιλογές του. Την ενημέρωσα με πλάγιο τρόπο, ότι αυτός ο άνθρωπος θα βάζει πάντα σε προτεραιότητα τους φίλους του και το «τσιγάρο»του. Θα του είναι δύσκολο να καλύψει τις ανάγκες της όσο καλός και να είναι. Μετά από ένα μήνα η κόρη μου είχε χωρίσει ύστερα από δική της απόφαση. Εγώ δέχτηκα το νέο χωρίς να εκδηλώσω υπερβολική χαρά. Όπως ακριβώς θα έκανε και μια φίλη.»

Μην πανικοβάλλεστε όταν το παιδί σας σας ζητήσει μια συμβουλή ή προκαλέσει μια συζήτηση για ένα θέμα γύρω από τα ναρκωτικά ή σας ενημερώσει ότι διακινούνται ναρκωτικά στο σχολείο του. Αντίθετα νιώστε την ικανοποίηση μιας τόσο σοβαρής εκμυστήρευσης. Είναι προσωπική σας νίκη. Όπως άλλωστε ισχυρίζεται και η dr Aleiandra Valleio-Nagera «όταν αντιλαμβάνεστε ότι ένας συμμαθητής κάνει χρήση ναρκωτικών ή ότι κάποιος τα μοιράζει στη πόρτα του σχολείου, μην ειδοποιήσετε τον διευθυντή και μη κάνετε τίποτα πριν να συνεννοηθείτε με τα παιδιά σας. Είναι πολύ σημαντικό να συμμετέχουν στο σχέδιο δράσης.» Αυτό θα τους δώσει σιγουριά και εμπιστοσύνη. Στοιχεία προσωπικότητας απαραίτητα που θα τους βοηθήσουν, όταν θα χρειαστεί να πουν κατηγορηματικά όχι σε αυτούς που θα τους προσφέρουν ναρκωτικά.

   

   ΚΑΚΕΣ ΕΠΙΔΟΣΕΙΣ ΣΤΟ ΣΧΟΛΕΙΟ.

Ευκολότερα βρίσκει κανείς άνθρωπο ενάρετο στους αγράμματους, παρά σε εκείνους που εκπαιδεύτηκαν χωρίς σωστή μέθοδο.

Αδαμάντιος Κοραής.

Οι αιτίες που μπορούν να προκαλέσουν την έξη προς τις ναρκωτικές ουσίες είναι πολλές. Δύο από τις κυρίαρχες είναι η κακή επίδοση ενός μαθητή στο σχολείο του και το άγχος μπροστά στις πρώτες του σεξουαλικές εμπειρίες. Συμπέρασμα; Μην υποτιμάται την παιδική ευαισθησία. Αντιμετωπίστε την αμέσως. Επικροτήστε την προσπάθεια και όχι την επιτυχία του στο σχολείο. Καιρός να μάθουμε όλοι μας όμως ότι η σχολική αποτυχία συσσωρεύεται με τα χρόνια και γίνεται πολλές φορές βάρος αβάσταχτο για μερικές περιπτώσεις παιδιών. Τα κάνει να αισθάνονται περιθωριοποιημένα, ακριβώς σε μια εποχή που έχουν ανάγκη τους φίλους για να επαναπροσδιοριστούν και να καθορίσουν την αυταξία τους. «Η υποχρεωτική περιθωριοποίηση ίσως τους δημιουργήσει την ανάγκη να ενταχθούν σε μια άλλη ομάδα με δικούς της κανόνες, αξίες και συμπεριφορές όπου εκεί μέσα θα αισθάνονται βολικά και οικεία» υποστηρίζει ο παιδοψυχολόγος Βάιος Νταφούλης. Τέτοια σχήματα είναι αυτά των φίλων που πίνουν αλκοόλ, που παίρνουν ναρκωτικά, χάπια, σιρόπια, προκαλούν και διεγείρονται από παραβατικές συμπεριφορές.

Την ίδια γνώμη έχει και ο Διευθυντής του Ψυχοθεραπευτικού Κέντρου Θεσσαλονίκης Στέργιος  Κουτσομήτρος. «Είτε χασίς παίρνει κάποιος είτε ηρωίνη κάνουν και οι δύο κάτι που αντιστέκεται στους πολιτειακούς και κοινωνικούς νόμους. Κάτι δηλαδή παράνομο. Γι’ αυτό και είναι πολλές φορές εύκολο να περάσει κανείς από τη μια χρήση στην άλλη. Τα ποσοστά βέβαια φωτογραφίζουν αυτή τη κατάσταση σε ένα ποσοστό 4% αλλά πολύ λίγο μας απασχολούν τα νούμερα όταν ο γονιός χάνει το παιδί του. Άλλωστε αυτές οι στατιστικές αντιμετωπίζονται έτσι κι αλλιώς από πολλούς ειδικούς με κάποια δυσπιστία, λόγω του ότι δεν έχουν αποδειχθεί ποτέ. Πλέον στις μέρες μας, η πρόσβαση στα ναρκωτικά είναι εύκολη. Κυκλοφορούν σε πληθώρα στα διάφορα κλαμπ χαπάκια, έκσταση, EL S D. Σε μια πρόσφατη συνεδρία που είχα, μαθητής της πρώτης γυμνασίου, μου εξομολογήθηκε ότι οι μεγαλύτεροι συμμαθητές του επέμεναν ότι μπορούν να του βρουν οποιαδήποτε ώρα. Και αυτή η μαρτυρία συμφωνεί με άλλες τόσες που αποδεικνύουν ότι τις ουσίες, τις συστήνουν σχεδόν πάντα οι μεγαλύτεροι συμμαθητές. 

Και δεν αναφέρομαι σε ένα σχολείο υποβαθμισμένης και απόκεντρης περιοχής αλλά για το κέντρο της πόλης. Τα δεδομένα πλέον έχουν αλλάξει. Τα ναρκωτικά είναι παντού κι αυτό που κυρίως μπορεί να σώσει ένα παιδί, είναι οι σθεναρές του αντιστάσεις.»

Μήπως η πολιτεία έχει τη δύναμη να καλύψει ότι αφήνει ακάλυπτο ο θεσμός της οικογένειας;

Η αξία και η δύναμη του κράτους, εξαρτώνται περισσότερο από το χαρακτήρα των πολιτών, παρά το είδος των νόμων.

Σάμιουελ Σμάιλς.

Σύμφωνα με τον υπεύθυνο του προγράμματος απεξάρτησης «ΙΑΣΙΣ» Στέργιο Κουτσομήτρο, η πολιτεία και οι λειτουργοί της πολύ δύσκολα μπορούν να βοηθήσουν με τα ήδη υπάρχοντα συστήματα πρόληψης τα οποία είναι και σχεδόν ανύπαρκτα. «Μια εξάμηνη έρευνα μας λέει ο ειδικός, η οποία πραγματοποιήθηκε από εξειδικευμένη επιτροπή πρόληψης του Ψυχιατρικού Νοσοκομείου Θεσσαλονίκης έδειξε, ότι ένα τεράστιο ποσοστό περίπου το 70% των καθηγητών που υπηρετούν στα δημόσια σχολεία, όταν ρωτήθηκαν, τι θα έκαναν στη περίπτωση όπου ένας μαθητής είναι χρήστης ή διακινεί ναρκωτικά, απάντησαν ότι αυτό δεν είναι δική τους δουλειά και δεν τους αφορά. Άρα όπως συνεπάγεται δε θα έκαναν ούτε ένα τηλεφώνημα για να ενημερώσουν τους αρμόδιους που σε αυτή τη περίπτωση είναι η αστυνομία. Αυτή η πολύ γνωστή νοοτροπία της σχολής «δεν ανακατεύομαι» πολλές φορές βέβαια είναι δικαιολογημένη, από το φόβο που προκαλεί μια άναρχη κατάσταση σε μια ανάπηρη πολιτεία. Από την άλλη, είναι πολύ δύσκολο εάν δεν είσαι ειδικός, να ενημερώσεις όχι την αστυνομία αλλά και έναν γονιό, το παιδί του οποίου ξέρεις ότι υποφέρει από τη συστηματική χρήση. Είναι πολύ πιθανό να σου μιλήσει άσχημα, να σε ρωτήσει γιατί ανακατεύεσαι και να αρνηθεί την αξιοπιστία της πληροφορίας σου, μόνο και μόνο γιατί ο ίδιος φοβάται να αντιμετωπίσει την αλήθεια. Γιατί δεν είναι δυνατόν, αυτός ο πατέρας ή η μητέρα να μην βλέπουν ότι η κόρη τους επί παραδείγματι «κοιμάται όρθια» από την υπερβολική χρήση. Θα ήταν πολύ σημαντικός ο ρόλος εξειδικευμένων ειδικών, τοποθετημένων στα σχολεία, αλλά αυτό προς το παρόν με τις υπάρχουσες συνθήκες, αποτελεί όνειρο θερινής νυκτός. Εν τέλει η πρόληψη, επαφίεται στους γονείς και στο τι μπορεί να κάνει ο καθένας από μόνος του.»

Τέλος 1ου μέρους